نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مدیریت، دانشکده علوم اداری و اقتصادی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

2 گروه مدیریت و اقتصاد، واحد سبزوار، دانشگاه آزاد اسلامی، سبزوار، ایران

3 گروه مدیریت صنعتی، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اداری، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

چکیده

با افزایش نرخ فراشایستگی در بازارهای کار داخلی و بین‌المللی، واکنش‌های روان‌شناختی و رفتاری کارکنان نسبت به این پدیده اهمیتی فزاینده یافته است. پژوهش حاضر با هدف تبیین سازوکارهای روان‌شناختی منتهی به پرسه‌زنی سایبری در میان کارکنان فراشایسته و تحت فشار کاری، به بررسی نقش میانجی‌گری خشم نسبت به سازمان و نقش تعدیل‌گری هویت‌یابی سازمانی می‌پردازد. در راستای تحقق این هدف، نظریه‌های برابری، عدالت سازمانی و هویت اجتماعی در قالب یک چارچوب نظری یکپارچه تلفیق شده‌اند. این پژوهش از حیث هدف یک مطالعة کاربردی، و از نظر روش، مطالعه‌ای توصیفی-تبیینی است. داده‌های مورد نیاز به‌وسیلة پرسشنامه‌ای مشتمل بر سنجه‌های پیش‌ساخته گردآوری شد، که پس از تأیید مجدد روایی و پایایی مورد استفاده قرار گرفت. جامعة آماری شامل ۱۴۰۰ نفر از کارکنان شعب بانک صادرات ایران در شهر مشهد بود، که ۳۹۰ نفر از آنها به روش دردسترس نمونه‌گیری شدند. مدلسازی معادلات ساختاری کوواریانس‌محور و تحلیل رگرسیون تعدیل‌شدۀ چندگانۀ سلسله‌مراتبی، تکنیک‌های آماری اصلی برای آزمون فرضیه‌ها بودند که به‌ترتیب در نرم‌افزار AMOS و SPSS پیاده شدند. نتایج نشان داد که خشم نسبت به سازمان، در اثرگذاری هر دو متغیر فراشایستگی و گران‌باری شغلی بر پرسه‌زنی سایبری نقش میانجی‌گر جزئی ایفا می‌کند. همچنین، درحالیکه نقش تعدیل‌گر هویت‌یابی سازمانی در کاهش اثر فراشایستگی بر خشم تأیید نشد، این متغیر رابطة بین گران‌باری شغلی و خشم را تضعیف کرد. یافته‌های این پژوهش بینش‌هایی ارزشمند دربارة تفاوت ماهوی فراشایستگی و گران‌باری شغلی از نظر محرک‌های زمینه‌ای، و نیز راه‌کارهای مواجهه با آنها در جهت بهبود شرایط محیط کار و کاهش رفتارهای پرسه‌زنی سایبری ارائه می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

CAPTCHA Image