مقاله پژوهشی
طاهره عبادی؛ سیدحسین کاظمی؛ حسن دانایی فرد
چکیده
به‌رغم اینکه معمولاً سازمانهای خانوادگی در حاشیه پژوهشهای مدیریت قرار گرفتهاند، نقش بزرگی در اقتصادهای محلی و بینالمللی دارند. ازاینرو در چند دهه اخیر توجه پژوهشی گستردهای به تمایزات این سازمانها با سازمانهای متداول صورت گرفته است. یکی از این حوزههای مورد‌توجه، پژوهش در ماندگاری و تغییرات سازمانی در این ...
بیشتر
به‌رغم اینکه معمولاً سازمانهای خانوادگی در حاشیه پژوهشهای مدیریت قرار گرفتهاند، نقش بزرگی در اقتصادهای محلی و بینالمللی دارند. ازاینرو در چند دهه اخیر توجه پژوهشی گستردهای به تمایزات این سازمانها با سازمانهای متداول صورت گرفته است. یکی از این حوزههای مورد‌توجه، پژوهش در ماندگاری و تغییرات سازمانی در این سازمانها است. سازمانهای خانوادگی، به‌ویژه به سبب هویت دوگانهای که دارند (خانواده از یک‌سو و کسبوکار از سوی دیگر)، با موضوعات تغییر متفاوتی روبرو میشوند. همچنین این سازمانها ویژگیهایی متمایزی دارند که میتوانند بازدارنده یا پیشبرنده تغییرات در آنها باشند. گرچه بسیاری از این موضوعات و عوامل در مطالعات پیشین موردبررسی قرار گرفتهاند، اما پراکندگی آنها مانع از بهرهبرداری عملی و نظریشان شده است. بدین روی این مطالعه با استفاده از مرور نظاممند (2000-2020)، به بررسی شیوههای مختلف مفهومپردازی تغییر در سازمانهای خانوادگی و همچنین عوامل بازدارنده و پیشبرنده تغییر در سازمانهای خانوادگی پرداخته است. یافتهها نشان میدهد سازمانهای خانوادگی، تغییر را عمدتاً در موضوعات جانشینی، کارآفرینی، پایداری و ثروت عاطفی و اجتماعی میبینند و عمده عوامل پیشبرنده و بازدارنده تغییر در آنها نیز با محوریت این موضوعات در قالب پنج قابلیت انطباقی، سرمایه انسانی، گذار نسلی، مدیریتی و مدیریت تغییر متجلی میشوند.
مقاله پژوهشی
فاطمه قربانی؛ قاسم اسلامی؛ حسین افخمی روحانی
چکیده
در عصر کنونی که سازمانها با محیط رقابتی جهانی روبهرو هستند، نیاز به خلاقیت به‌شدت در فضای کاری احساس میشود. سازمانها برای حرکت در این مسیر پر از چالش و بقا در این فضای رقابتی نباید بر شیوههای قدیمی که قادر به پاسخگویی به نیازهای حال حاضر سازمان نیست پافشاری کرده و باید از شیوههای خلاقانه برای انجام کارها در سازمان ...
بیشتر
در عصر کنونی که سازمانها با محیط رقابتی جهانی روبهرو هستند، نیاز به خلاقیت به‌شدت در فضای کاری احساس میشود. سازمانها برای حرکت در این مسیر پر از چالش و بقا در این فضای رقابتی نباید بر شیوههای قدیمی که قادر به پاسخگویی به نیازهای حال حاضر سازمان نیست پافشاری کرده و باید از شیوههای خلاقانه برای انجام کارها در سازمان استفاده کنند. رهبری متناقض‌نما، یکی از سبکهای نوین رهبری که میتواند بر خلاقیت کارکنان تأثیرگذار باشد، از چالشهایی است که مدیران در فضای کاری خود با آن مواجه هستند. تحقیق حاضر ازنظر هدف کاربردی است و به لحاظ ماهیت و روش نیز توصیفی از نوع پیمایشی-تحلیلی است. ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه بوده و جامعه آماری تحقیق نیز، کارکنان سازمانهای دولتی در شهر مشهد هستند. برای تعیین حجم نمونه برای هر گویه 10 پرسشنامه در نظر گرفته شد که بعد از حذف پرسشنامههای ناقص، دادههای موردنیاز از 384 نفر به روش تصادفی طبقهای جمعآوری گردید. برازندگی دادهها با بررسی شاخصهای روایی و پایایی ابزار جمعآوری داده، تأیید شده سپس بهمنظور بررسی میزان اثرگذاری متغیرها و آزمون فرضیههای مربوطه از تکنیک مدل‌سازی معادلات ساختاری استفاده شد. درنهایت دادههای جمعآوری شده با استفاده از تکنیکهای آماری تجزیه‌وتحلیل شدند. تمامی فرضیات تحقیق موردسنجش قرار گرفته و تأثیر مثبت رهبری متناقض‌نما بر هویت‌یابی با رهبر و خودکارآمدی خلاقانه، خودکارآمدی خلاقانه بر خلاقیت کارکنان، هویت‌یابی با رهبر بر خلاقیت کارکنان تأیید شد. همچنین نقش میانجیگر خودکارآمدی خلاقانه و هویت‌یابی با رهبر در میان فرضیات اثبات شده و فرضیات تعدیلگر فشار حجم کار با ضریب تأثیر مثبت و نیاز کارکنان به ثبات شناختی با ضریب تأثیر منفی نیز مورد تأیید قرار گرفت و در پایان نیز پیشنهاد‌هایی برای تحقیقات آتی ارائه شد.
مقاله پژوهشی
سعید صحت؛ مهدی یزدان‌شناس؛ حامد دهقانان؛ امیر صفری مقدم
چکیده
تغییر سازمانی همواره از مسائل پر چالش مدیران بوده است. شرکت‌هایی که نمی‌توانند با تغییرات همراه شوند نابود میشوند. کارمندان به‌عنوان یکی از عوامل موفقیت یا شکست پیاده‌سازی استراتژی مطرح بوده‌اند و لزوم همراه سازی کارمندان بر کسی پوشیده نیست. کارمندان بر مبنای نظام معنایی خود، پدیده‌ها و اتفاقات را تعبیر و تفسیر می‌کنند. معنا ...
بیشتر
تغییر سازمانی همواره از مسائل پر چالش مدیران بوده است. شرکت‌هایی که نمی‌توانند با تغییرات همراه شوند نابود میشوند. کارمندان به‌عنوان یکی از عوامل موفقیت یا شکست پیاده‌سازی استراتژی مطرح بوده‌اند و لزوم همراه سازی کارمندان بر کسی پوشیده نیست. کارمندان بر مبنای نظام معنایی خود، پدیده‌ها و اتفاقات را تعبیر و تفسیر می‌کنند. معنا بخشیدن کارمندان به رویدادها از مسیر نظام معنایی آنها عبور می‌کند و پاسخ آنها به تغییر (مقاومت، پذیرش و دفاع) برگرفته از همین برداشتهای اوست. فعالیتهای گفتمانی رهبر در جهتدهی به این نظامهای معنایی نقش مهمی دارد. این مقاله با تأکید بر نقش روایتهای رهبر در بیان ابهامات و فرآیند تغییر و نتیجه آن، سعی در فهم و مقایسه فرآیند تغییر نظام معنایی کارمندان با مدل تغییر لوین به‌عنوان یکی از مطرحترین مدلهای تغییر دارد. در پژوهش حاضر با تحلیل روایت و تحلیل مضمون، مضامین روایات شناسایی شده از متن فعالیت گفتمانی مدیر، با نگاه به تئوری لوین تحلیل و نشان داده شد که تغییر در نظام معنایی کارمندان هم از فرآیندی مشابه تئوری لوین پیروی کرده است.
مقاله پژوهشی
سعید نوراللهی؛ سیروس قنبری
چکیده
امروزه دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی بهمنظور به اشتراک‌گذاری دانش و نوآوری‌های خود و صنایع بهمنظور کسب نوآوری‌های تولید شده توسط دانشگاه از استراتژی مرزگستری بهره می‌گیرند و از این طریق نیازهای یکدیگر را تأمین می‌نمایند؛ بنابراین ارتباط تنگاتنگی بین مرزگستری و نوآوری شکل می‌گیرد. ازاینرو هدف این پژوهش واکاوی نقش مرزگستری ...
بیشتر
امروزه دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی بهمنظور به اشتراک‌گذاری دانش و نوآوری‌های خود و صنایع بهمنظور کسب نوآوری‌های تولید شده توسط دانشگاه از استراتژی مرزگستری بهره می‌گیرند و از این طریق نیازهای یکدیگر را تأمین می‌نمایند؛ بنابراین ارتباط تنگاتنگی بین مرزگستری و نوآوری شکل می‌گیرد. ازاینرو هدف این پژوهش واکاوی نقش مرزگستری در نوآوری سازمانی با رویکرد فراتحلیل بود. پژوهش از نوع مطالعات کمی بود که با استفاده از روش فراتحلیل انجام شد. جامعه موردبررسی، پژوهشهای منتشرشده به زبان انگلیسی در سالهای 2015 تا 2023 در پایگاههای علمی بود. در این پژوهش، از میان 189 مطالعه در زمینه تأثیر مرزگستری در نوآوری سازمانی، تعداد 18 مطالعه با توجه به معیارهای ورود و خروج مدنظر پژوهشگران انتخاب و اطلاعات کمی آنها (اندازه اثر مرزگستری بر نوآوری سازمانی)، وارد تحلیل نهایی شد. تحلیل دادهها با نرم‌افزار CMA 3 و با استفاده از آزمون‌ها و روشهای اندازه اثر، روش رگرسیون خطی اِیگر، همبستگی رتبهای بگ و مزومدار و آزمون Q انجام شد. یافتهها نشان داد؛ میانگین اندازه اثر مرزگستری (اثرات ترکیبی تصادفی) بر نوآوری سازمانی در نمونه پژوهش معادل 347/0 است که این مقدار بر مبنای معیار کوهن در حد متوسط به بالا است؛ بنابراین میتوان گفت مرزگستری در سطح متوسط بر نوآوری سازمانی تأثیر دارد. همچنین یافتهها نشان داد متغیر سال انجام پژوهش و کشور محل انجام پژوهش میتوانند در رابطه بین مرزگستری و نوآوری سازمانی نقش تعدیل‌کنندگی ایفا کند. به‌طورکلی سازمانها و صنایع جهت کسب نوآوری تولید شده در دانشگاه‌ها میتوانند از استراتژی مرزگستری استفاده نمایند.
مقاله پژوهشی
محمد صادق دادمهر؛ یعقوب مهارتی؛ علیرضا خوراکیان؛ فریبرز رحیم نیا
چکیده
مطالعات نشان میدهد اجرای تغییر در سازمانها همیشه آن‌طور که رهبران تغییر فرض می‌کنند، فرایند ساده‌ای نیست و فقط تعداد محدودی از سازمانها در مدیریت و اجرای آن موفق هستند. درواقع بیشتر سازمانها در دستیابی به تغییری پایدار به معنی آنکه بتواند به هنجارها و باورهای کارکنان تبدیل شده باشد، ناکام مانده‌اند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی ...
بیشتر
مطالعات نشان میدهد اجرای تغییر در سازمانها همیشه آن‌طور که رهبران تغییر فرض می‌کنند، فرایند ساده‌ای نیست و فقط تعداد محدودی از سازمانها در مدیریت و اجرای آن موفق هستند. درواقع بیشتر سازمانها در دستیابی به تغییری پایدار به معنی آنکه بتواند به هنجارها و باورهای کارکنان تبدیل شده باشد، ناکام مانده‌اند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی راهبردها و پیامدهای پایداری تغییرات سازمانی در بانک‌های خصوصی ایران انجام شده است. این پژوهش کیفی و بر پایه نظریه داده بنیاد با رویکرد نظاممند است. جامعه موردمطالعه شامل مدیران و کارشناسان با سابقه شاغل در بانک‌های خصوصی ایران و نیز خبرگانی است که سابقه و تجربه مطلوبی در زمینه تغییرات سازمانی در این بانک‌ها داشته‌اند. مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته و عمیق با مشارکت‌کننده‌های در پژوهش تا حصول اشباع نظری انجام شد. دادههای حاصله از طریق فرایند کدگذاری باز، محوری و انتخابی و با استفاده از نرم‌افزار MAXQDA20 تحلیل شدند و اعتباربخشی نتایج با استفاده از معیارهای لینکلن و گوبا (باورپذیری، اطمینان‌پذیری، تأییدپذیری و انتقال‌پذیری) صورت پذیرفت. یافتههای پژوهش نشان میدهد راهبردها شامل آموزش اثربخش و به‌کارگیری گروه‌های کاری، استقرار سیستم مدیریت دانش، سازوکارهای انگیزشی، تأمین منابع مالی، تدقیق و تبیین برنامه راهبردی سازمان، سبک رهبری، فرایندهای اثربخش و ساختار چابک و پیامدها شامل افزایش بلوغ روانشناختی و بلوغ رفتاری کارکنان، افزایش منابع مالی و کاهش هزینه‌های سازمان، تأمین رضایت ذینفعان استراتژیک و کسب مزیت رقابتی است.
مقاله پژوهشی
محسن لعل علیزاده؛ زهرا محمدزاده
چکیده
متاورس، فضایی مجازی است که در آن کاربران میتوانند با دارایی‌های دیجیتال به تعامل و معامله بپردازند؛ اما چشم‌انداز قانونی کسب‌وکارها در متاورس هنوز در حال تکامل و توسعه است و هرروز ابعاد جدیدی به آن افزوده میشود. متاورس کسب‌وکارها را هم ازنظر محتوا و هم ازنظر فرایندهای اجرای فعالیت‌ها به شیوه بنیادین تحت تأثیر قرار خواهد داد. ...
بیشتر
متاورس، فضایی مجازی است که در آن کاربران میتوانند با دارایی‌های دیجیتال به تعامل و معامله بپردازند؛ اما چشم‌انداز قانونی کسب‌وکارها در متاورس هنوز در حال تکامل و توسعه است و هرروز ابعاد جدیدی به آن افزوده میشود. متاورس کسب‌وکارها را هم ازنظر محتوا و هم ازنظر فرایندهای اجرای فعالیت‌ها به شیوه بنیادین تحت تأثیر قرار خواهد داد. لذا شناسایی چالش‌های حقوقی کسب‌وکارها در این فضای رو به رشد امری ضروری است. هدف این پژوهش بررسی چالش‌های قانونی مرتبط با متاورس در فضای کسبوکار و شناسایی و ارائه برخی راه‌حل‌های بالقوه برای پرداختن به آنهاست. روش تحقیق، تحلیلی و پیمایشی بوده و جامعه آماری صاحب‌نظران حقوق تجارت هستند که با فضای متاورس آشنایی دارند. با استفاده از روش دلفی، پس از سه مرحله رفت‌وبرگشت نظرات در قالب پرسشنامه، با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند، نظرات 15 نفر از صاحب‌نظران در نرم‌افزار اس پی اس اس مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. نتایج حاکی از آن است که چالش‌های اصلی شناسایی شده در حوزه حقوق کسب‌وکارها در متاورس به ترتیب اهمیت شامل حقوق مالکیت معنوی، حریم خصوصی، صلاحیت قضایی، جرائم سایبری، شرایط خدمات و هویت مجازی است. در بخش پیشنهاد‌ها، بر نیاز به رویکردهای بین‌رشته‌ای برای درک چالش‌های حقوقی متاورس و اهمیت ایجاد قوانین، مقررات و سیاست‌های خاص که منافع رقابتی ذینفعان مختلف را متعادل می‌کند، تأکید شده است.
مقاله پژوهشی
محبوبه نیکخصال؛ محمد حسن شکی
چکیده
هدف از این مقاله مطالعه تأثیر مسئولیت اجتماعی بر عملکرد مدیران و کارکنان با نقش تعدیلگر مدیریت منابع انسانی سبز در دانشگاه علوم پزشکی بابل است. روش تحقیق کمی و پیمایشی و جامعه آماری شامل کلیه مدیران و کارکنان دانشگاه علوم پزشکی بابل (6400 نفر) بود. روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای است. با توجه به فرمول کوکران، حجم نمونه 384 نفر ...
بیشتر
هدف از این مقاله مطالعه تأثیر مسئولیت اجتماعی بر عملکرد مدیران و کارکنان با نقش تعدیلگر مدیریت منابع انسانی سبز در دانشگاه علوم پزشکی بابل است. روش تحقیق کمی و پیمایشی و جامعه آماری شامل کلیه مدیران و کارکنان دانشگاه علوم پزشکی بابل (6400 نفر) بود. روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای است. با توجه به فرمول کوکران، حجم نمونه 384 نفر شد. برای گردآوری دادهها، از پرسشنامه محقق ساخته استفاده گردید. برای تجزیه‌وتحلیل دادهها از روشهای آمار توصیفی و استنباطی و از آزمونهای تحلیل واریانس یکراهه، تحلیل رگرسیون و همبستگی پیرسون و اسپیرمن و مدلیابی ساختاری جهت آزمون فرضیه‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماری Spss24 و Amos24 استفاده شد. یافتههای تحقیق نشان داد میانگین عملکرد کارکنان برابر با 92/ 3 است. بین مسئولیت اجتماعی و مدیریت منابع انسانی سبز با عملکرد مدیران و کارکنان به ترتیب به میزان 622/0 و 460/0 ارتباط مثبت و معنیدار وجود دارد. همچنین بین سن، میزان تحصیلات و سابقه خدمت و عملکرد کارکنان رابطه وجود دارد. حدود 9/47 درصد از تغییرات میزان عملکرد مدیران و کارکنان به مدیریت منابع انسانی سبز و مسئولیت اجتماعی بستگی دارد. مدلیابی ساختاری نشان میدهد مدل از برازش مناسبی برخوردار است. نتیجه اینکه رابطه مسئولیت اجتماعی با عملکرد کارکنان در صورت تعدیل و کنترل متغیر مدیریت منابع انسانی سبز کاهش مییابد؛ به‌طوری‌که ارتباط بین آن دو از لحاظ آماری معنادار نمیشود. درنتیجه متغیر مدیریت منابع انسانی سبز نقش تعدیلگر را دارد.
مقاله پژوهشی
علی شریعت نژاد؛ فرناز مهدی خانی
چکیده
سبک رهبری استثمارآمیز از سبکهای غیرکارکردی و مخرب رهبری است که اثرات و تبعات منفی برای سازمان دارد. مدیران و رهبرانی که با این سبک به مدیریت و رهبری سازمان خود میپردازند، موجب بروز آسیبهای فردی، گروهی و سازمانی میگردند. براین اساس پژوهش حاضر باهدف شناسایی شاخص‌ها و پیامدهای رهبری استثمار آمیز در سازمانهای دولتی انجام ...
بیشتر
سبک رهبری استثمارآمیز از سبکهای غیرکارکردی و مخرب رهبری است که اثرات و تبعات منفی برای سازمان دارد. مدیران و رهبرانی که با این سبک به مدیریت و رهبری سازمان خود میپردازند، موجب بروز آسیبهای فردی، گروهی و سازمانی میگردند. براین اساس پژوهش حاضر باهدف شناسایی شاخص‌ها و پیامدهای رهبری استثمار آمیز در سازمانهای دولتی انجام پذیرفت. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی از حیث گردآوری اطلاعات در زمره پژوهشهای اکتشافی است. همچنین این پژوهش از نوع تحقیقات آمیخته به‌صورت کیفی و کمی و بر مبنای فلسفه قیاسی استقرایی است. جامعه آماری پژوهش خبرگان هستند که با روش نمونهگیری هدفمند و بر اساس اصل کفایت نظری انتخاب‌شده‌اند. ابزار گردآوری اطلاعات در بخش کیفی مصاحبه است که روایی و پایایی آن با استفاده از روایی محتوایی و روایی نظری و روش پایایی سنجی درون کدگذار و میان کدگذار تائید شد. همچنین ابزار گردآوری اطلاعات در بخش کمی پرسشنامه است که روایی و پایایی آن با استفاده از روایی محتوایی و پایایی باز آزمون تائید شد. دادههای کیفی با روش تحلیل محتوا و دادههای کمی با روش نقشه شناختی فازی تحلیل گردید. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که جاه‌طلبی افراط گونه، شخصیت هوبریستیک و خودمحور و منفعت‌طلبی مهم‌ترین شاخصهای رهبری استثمارآمیز در میان مدیران و رهبران سازمانهای دولتی هستند. همچنین کاهش انگیزش و عملکرد نوآورانه کارکنان، فرسودگی شغلی و عاطفی کارکنان و پدیدآیی جو پارانوئید و اشاعه بدبینی سازمانی به‌عنوان مهم‌ترین پیامدهای رهبری استثمارآمیز در سازمانهای دولتی شناسایی شدند.
مقاله پژوهشی
جمشید سالار؛ رمضان غلامی اواتی
چکیده
عجین‌شدن با برند، امروزه به‌عنوان یکی از مهم‌ترین استراتژی‌های بازاریابی شناخته میشود. عجین‌شدن با برند باعث ایجاد مزیت رقابتی پایدار برای شرکت‌ها میشود و عملکرد آنها را افزایش میدهد؛ بنابراین، شرکت‌ها به دنبال شناسایی استراتژی‌های مناسبی برای افزایش عجین‌شدن مشتریان با برندهای خود هستند. هدف از انجام این پژوهش، بررسی ...
بیشتر
عجین‌شدن با برند، امروزه به‌عنوان یکی از مهم‌ترین استراتژی‌های بازاریابی شناخته میشود. عجین‌شدن با برند باعث ایجاد مزیت رقابتی پایدار برای شرکت‌ها میشود و عملکرد آنها را افزایش میدهد؛ بنابراین، شرکت‌ها به دنبال شناسایی استراتژی‌های مناسبی برای افزایش عجین‌شدن مشتریان با برندهای خود هستند. هدف از انجام این پژوهش، بررسی جایگاه مسئولیت اجتماعی سازمانی در عجین‌شدن با برند با نقش واسطه‌ای اعتماد و هویت‌یابی برند در صنعت هتلداری است. این پژوهش از لحاظ هدف از نوع کاربردی، از لحاظ روش جمعآوری دادهها از نوع توصیفی- پیمایشی و از نظر زمانی از نوع مقطعی است. جامعه آماری این پژوهش، شامل مشتریان هتل‌های شهر رامسر است که تعداد 300 نفر از آنها به‌عنوان اعضای نمونه آماری انتخاب شدند. روایی پرسشنامه با استفاده از روایی محتوایی، روایی همگرا و روایی واگرا و پایایی آن نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی مورد تأیید قرار گرفت. در بخش توصیفی، از نرم‌افزار آماری SPSS 27 و در بخش استنباطی و برای آزمون فرضیههای پژوهش از الگو‌سازی معادلات ساختاری با بهره‌گیری از نرم‌افزار SmartPLS 4 استفاده شد. بر اساس یافتههای پژوهش، مسئولیت اجتماعی سازمانی بر عجین‌شدن با برند، اعتماد برند و هویت‌یابی برند تأثیر مثبت دارد. اعتماد برند بر عجین‌شدن با برند، تأثیر مثبت دارد. هویت‌یابی برند بر عجین‌شدن با برند، تأثیر مثبت دارد. اعتماد برند در ارتباط بین مسئولیت اجتماعی سازمانی و عجین‌شدن با برند، به‌عنوان متغیر واسطه‌ای عمل می‌کند و هویت‌یابی برند نیز در ارتباط بین مسئولیت اجتماعی سازمانی و عجین‌شدن با برند، به‌عنوان متغیر واسطه‌ای عمل می‌کند.
مقاله پژوهشی
حسین علی نجفی؛ ناصر پورصادق؛ حامد رحمانی
چکیده
رهبری، رویکردی است در حوزه سازمان و مدیریت که به دلیل تنوع در برداشتها عمدتاً به گونه رهبر- محور ارائه شده و نقش پیروان و زمینه در معادله رهبری نادیده انگاشته شده است. هدف پژوهش حاضر، طراحی مدل رهبری متناسب با سازمانهای دولتی ایران است. این پژوهش به روش آمیخته انجام شده است. برای استخراج ابعاد و طراحی مدل از روش فراترکیب ...
بیشتر
رهبری، رویکردی است در حوزه سازمان و مدیریت که به دلیل تنوع در برداشتها عمدتاً به گونه رهبر- محور ارائه شده و نقش پیروان و زمینه در معادله رهبری نادیده انگاشته شده است. هدف پژوهش حاضر، طراحی مدل رهبری متناسب با سازمانهای دولتی ایران است. این پژوهش به روش آمیخته انجام شده است. برای استخراج ابعاد و طراحی مدل از روش فراترکیب و مصاحبه با متخصصینموضوعی و برای آزمون مدل از روش مدل‌سازی معادلات ساختاری استفاده شده است. در بخش کیفی، مفاهیم مشترک و مرتبط با رهبری در سه حوزه رهبر، پیرو و زمینه از ادبیات نظری، تحقیقات پیشین و مطالعات بومی و اسلامی در سه مرحله تلخیص، مقولهبندی و موجب شناسایی ۳۲۰ مضمون پایه و ۲۰ مضمون ثانویه گردید. درنهایت ۲۰ مضمون شناسایی شده در سه دسته اصلی رهبر، پیرو و زمینه طبقهبندی گردید. پیش از فراترکیب، برای استخراج مضامین از مطالعات بومی و اسلامی از مزیت روش کیفی تحلیل محتوا استفاده شد. در بخش کمی فرضیههای پژوهش بر روی نمونهای شامل ۳۰۰ نفر از خبرگان سازمانهای دولتی کشور شامل سازمانهای دفاعی، فرهنگی اجتماعی و توزیعی بررسی شد. یافتههای بخش کمی نشان داد، بُعد رهبر و بُعد پیرو به ترتیب با ضریب بتای ۰۹۶/۰ و ۰۹۴/۰ و بُعد زمینه با ضریب بتای ۰۸۲/۰ بر رهبری تأثیرگذار است. مفهومسازی سازه رهبری با مفاهیم رهبر، پیرو و زمینه بر اساس آموزههای دین اسلام نوآوری پژوهش محسوب میشود. نتایج پژوهش نشان میدهد با ملاحظه هم‌زمان هر سه سازه رهبر، پیرو و زمینه میتوان به حل پیچیدگیها و پویاییهای محیطی پرداخت.
)
